Er zijn empirische bewijzen van het nut van klinische hypnose bij allerhande aandoeningen, maar hypnose dringt toch niet goed door in de gezondheidszorg. Dat is toe te schrijven aan scepsis en misvattingen. Dit overzichtsartikel analyseert de perceptie van de algemene bevolking en met name van kankerpatiënten wat klinische hypnose betreft.
De werkzaamheid van hypnose is bewezen bij allerhande medische aandoeningen zoals het prikkelbaredarmsyndroom, migraine, slaapproblemen en chronische pijn. Er zijn ook stevige bewijzen van de werkzaamheid van hypnose in vijf domeinen van kankertherapie:
– Mensen onder hypnose verdragen de diagnostische en medische procedures beter, ook zeer stresserende procedures zoals interventionele radiologie, chirurgie, chemotherapie en radiotherapie.
– Hypnose verlicht de symptomen, het lijden en de frequente bijwerkingen van radiotherapie en chemotherapie zoals vermoeidheid, angst, nausea en braken.
– Hypnose verlicht de pijn, met name bij invasieve medische procedures.
– Hypnose vermindert de angst en het emotionele lijden als gevolg van de diagnose en de behandeling van kanker en andere stresserende symptomen zoals depressie en slaapproblemen.
– Hypnose verbetert de levenskwaliteit.
De auteurs hebben de literatuur doorgenomen via de gegevensbanken EBSCOhost, ProQuest, PubMed en PMC conform de JBI PRISMA ScR-richtlijnen. Ze hebben daarbij 18 peer reviewed Engelstalige artikels teruggevonden die zijn gepubliceerd tussen 2000 en 2023. De meeste studies hebben kwantitatieve methoden toegepast, hier en daar aangevuld met kwalitatieve of gemengde methoden.
Positieve indruk als de hypnose wordt uitgevoerd door een gezondheidswerker
De houding ten aanzien van hypnotherapie is al bij al positief, zeker als de hypnose wordt uitgevoerd door een erkende gezondheidswerker. Toch dringt hypnose niet goed door in de gezondheidszorg en met name in de oncologie. Hoewel de werkzaamheid van klinische hypnose bewezen is, stuiten we nog altijd op problemen van desinformatie, onvoldoende kennis en onvoldoende bewustmaking.
Vijf studies hebben de perceptie van klinische hypnose in de zorg bij kankerpatiënten (tijdens de actieve behandeling of tijdens een fase van remissie) en de opinies van de patiënten op spreekuur over een eventuele diagnose van kanker onderzocht. Sohl et al. (2010) hebben een peiling uitgevoerd bij 115 volwassenen gerekruteerd in een ziekenhuis in de Verenigde Staten over het gebruik van hypnose om de bijwerkingen van kanker en de kankertherapie te verminderen.
89% van de respondenten was gewonnen voor het gebruik van hypnose voor dat doel, zonder verschil volgens het geslacht, de etnische origine, het scholingsniveau en de leeftijd. In de studie van Zaza et al. (2005) daarentegen hebben slechts 13 van de 292 kankerpatiënten hypnose gekregen. 26% wist niet dat hypnose kan worden toegepast bij kankerpatiënten, en 19% was toch veeleer sceptisch.
Drie andere studies hebben de ervaring van kankerpatiënten met hypnose tegen het licht gehouden. Taylor et Ingleton (2003) hebben acht grondige kwalitatieve gesprekken gevoerd met vrouwen bij wie een diagnose van borst- of colonkanker was gesteld en die hypnose hebben gekregen. Die patiënten waren meer ontspannen, sliepen beter en voelden zich beter gewapend tegen de bijwerkingen van de chemotherapie.
Lind et al. (2021) hebben een soortgelijke studie uitgevoerd in Noorwegen. In die studie was de ervaring van de patiënten die een interventie hadden ondergaan onder hypnose, positief en hadden de patiënten geen pijn na de operatie. Mendoza et al. (2017) hebben vastgesteld dat hypnose de houding ten aanzien van die praktijk verbeterde en dat die veranderingen gepaard gingen met een verbetering van de resultaten van de behandeling
De huisarts speelt een sleutelrol bij het geven van informatie over de heilzame effecten van hypnose
De auteurs hebben een interessant literatuuroverzicht opgesteld over de perceptie van de algemene bevolking en de patiënten inzake klinische hypnose. Klinische hypnose wordt als effectief beschouwd, maar wordt toch nog altijd weinig toegepast. In zorgmiddens is de aanvaarding van hypnose hoog, zelfs door patiënten zonder eerdere ervaring. Na een behandeling onder hypnose is de houding nog positiever.
Sommige patiënten willen echter geen hypnose, vaak onder invloed van vooroordelen aangewakkerd door de media of bij gebrek aan inzicht in de therapeutische mogelijkheden ervan. De huisarts is een invloedrijke informatiebron, maar zou zelf ook meer informatie moeten krijgen over het nut van hypnose. Patiënten en met name kankerpatiënten zijn minder gekant tegen hypnose en kunnen worden overhaald om hypnose te gebruiken om hun toestand te verbeteren.
De studies die zijn opgenomen in dit explorerende overzicht, onderstrepen de stijgende belangstelling voor klinische hypnose in verschillende domeinen van de gezondheid. Zowel het grote publiek als de patiënten staan over het algemeen positief ten aanzien van hypnose. Het artikel leert echter ook dat er weinig onderzoek naar de mening en de houding van het grote publiek en inzake kankertherapie is gepubliceerd.
Hypnose heeft haar werkzaamheid bij allerhande medische aandoeningen bewezen, maar wordt toch weinig toegepast, vooral omdat de voordelen ervan zo weinig bekend zijn. Er moet dus meer onderzoek worden verricht naar de factoren die invloed hebben op het gebruik van hypnose, en naar de redenen die de patiënten ertoe brengen niet te kiezen voor hypnose tijdens de behandeling.
BRON: Geneviève Perennou • MediQuality / Jim
