Het Vlaams Patiëntenplatform krijgt wekelijks vragen en klachten van patiënten die zich afvragen of hun patiëntenrechten wel gerespecteerd werden. Wat kan jij dan doen?
Stap 1: informeer je over je patiëntenrechten
In de eerste plaats is het belangrijk om klachten zo veel mogelijk te voorkomen. Zorg dus dat je goed geïnformeerd bent. Weet jij bijvoorbeeld dat dit jouw patiëntenrechten zijn?
Het recht op een kwaliteitsvolle zorg
Het recht op vrije keuze van je zorgverlener
Het recht op alle informatie over je gezondheidstoestand en de evolutie ervan
Het recht op geïnformeerde (vrij en voorafgaand) toestemming
Rechten in verband met je patiëntendossier
Het recht op bescherming van je persoonlijke levenssfeer
Het recht om klacht neer te leggen
Het recht op bijstand door een vertrouwenspersoon of vertrouwenspersonen
Het recht op pijnbehandeling
Stap 2: ga voor constructieve communicatie met je zorgverlener
Goede communicatie kan een hoop klachten voorkomen. In het geval van de patiënte die geen informatie kreeg over de kostprijs van een behandeling had de zorgverlener haar wel op voorhand die informatie moeten geven. Haar klacht is dus zeer terecht. Als jouw zorgverlener die informatie niet geeft, aarzel dan niet om, vóór je toestemt tot een onderzoek of behandeling, zelf die informatie te vragen.
Tip! Schrijf voor jezelf op voorhand al je vragen op en neem dat lijstje mee naar de consultatie met je zorgverlener.
Wanneer je patiëntenrechten toch niet gerespecteerd werden, raden we je aan eerst je zorgverlener zelf erover aan te spreken. Hoe is dit kunnen gebeuren? En kunnen jullie samen tot een oplossing komen? Door dit uit te spreken, kan je er ook voor zorgen dat de kwaliteit van zorg voor andere patiënten verbetert.
Stap 3: schakel de hulp in van een ombudsdienst of klachteninstantie
De patiënt die inzage wilde in zijn patiëntendossier vroeg dit al meermaals bij de betrokken zorgverlener. Helaas kreeg hij geen inzage en kwamen hij en zijn zorgverlener dus samen niet tot een oplossing. In zo’n geval raden we aan om een ombudsdienst of klachteninstantie in te schakelen.
De ombudsdienst zal proberen te bemiddelen tussen jou en je zorgverlener met als doel de zorgrelatie herstellen en tot een oplossing te komen. De ombudspersoon beluistert je klacht, bemiddelt tussen de betrokken partijen en zoekt naar een bevredigende oplossing. Het is belangrijk om op te merken dat het hier enkel gaat om klachtenbemiddeling en niet om klachtenbehandeling. De ombudspersoon kan dus niet oordelen over je klacht.
Er bestaan verschillende ombudsdiensten en klachteninstanties. Afhankelijk van je klacht en de zorgverlener bij wie of de zorgcontext waar het probleem zich voordoet, is een andere instantie bevoegd.
Kritische kanttekening
Er zijn zo veel verschillende diensten dat het moeilijk is om te weten waar je terechtkan. Dat is niet patiëntvriendelijk. Wij ijveren al lang voor een nieuw systeem.
Dit zijn de belangrijkste ombudsdiensten en klachteninstanties voor vragen en klachten over zorg.
Federale ombudsdienst voor de Rechten van de Patiënt: voor klachten waarbij een ambulante zorgverlener je patiëntenrechten niet heeft gerespecteerd.
Interne ombudsdienst in elk ziekenhuis voor klachten waarbij een zorgverlener in dat ziekenhuis je patiëntenrechten niet heeft gerespecteerd.
Interne of externe ombudsdienst binnen geestelijke gezondheidszorginstellingen voor klachten waarbij een zorgverlener in dat ziekenhuis je patiëntenrechten niet heeft gerespecteerd.
Woonzorglijn voor klachten rond zorg in een woonzorgcentrum, een assistentiewoning, een centrum voor kortverblijf of een dagverzorgingscentrum
Provinciale raden van de Orde der Artsen voor klachten tegen artsen
Departement Zorg voor klachten rond zorg in een voorziening of organisatie die door het Departement Zorg erkend wordt.
Fonds Medische Ongevallen voor wie zware schade heeft opgelopen als gevolg van een medische tussenkomst
Dienst ledenverdediging van je ziekenfonds voor vragen en problemen bij kosten die een zorginstelling of zorgverlener je aanrekent
…
Als de bemiddeling of behandeling door één van bovenstaande ombudsdiensten of klachteninstanties niet volstaat, kan je een gerechtelijke procedure opstarten. Dit is een intensieve procedure. Weeg op voorhand de kosten en energie die dit van jou zal vragen goed af tegen de voordelen.
